به گزارش ایرنا از روابط عمومی انجمن صنفی کارگردانان سینمای مستند، سه کارگاه تخصصی «مبانی تاریخ شفاهی و بایسته های آن در فیلم مستند»، «هوش مصنوعی و چالش اعتماد/ هوش مصنوعی و جنبه های فلسفی و اجتماعی» و کارگاه «استفاده خلاقانه منابع آرشیوی در سینمای مستند» توسط انجمن صنفی کارگردانان سینمای مستند در هجدهمین جشنواره سینماحقیقت برگزار می‌شود.
به این بهانه با مهرداد زاهدیان رئیس هیات مدیره این انجمن درباره برگزاری این کارگاه‌ها گفت‌وگو کردیم.
درباره همکاری انجمن صنفی با هجدهمین جشنواره سینماحقیقت و برگزاری این کارگاه‌های تخصصی در جشنواره توضیح دهید. اهداف انجمن برای برگزاری چه بوده است؟
همکاری ما با جشنواره سینماحقیقت بر پایه یک هدف روشن بنا شده است: ارتقای دانش و مهارت مستندسازان. در این دوره، سه کارگاه طراحی کردیم که به موضوعاتی کلیدی و به‌روز مرتبط با سینمای مستند می‌پردازند. هر کدام از این کارگاه‌ها پاسخ به یک نیاز مشخص در حرفه مستندسازی است، از آشنایی با اصول علمی تاریخ شفاهی و کاربرد هوش مصنوعی در مستندسازی گرفته تا نگاه خلاقانه به منابع آرشیوی.
موضوع کارگاه تاریخ شفاهی بسیار جالب و پر مخاطب بود؛ بیشتر توضیح دهید که چرا و چطور این موضوع را انتخاب کردید؟
تاریخ شفاهی از ارکان مهم مستندسازی است؛ زیرا فیلم مستند با واقعیت‌ها و حقایق سر و کار دارد. در این کارگاه، با حضور دکتر گودرز رشتیانی، استاد تاریخ دانشگاه تهران، تلاش کردیم تا اصول علمی مصاحبه و جمع‌آوری اطلاعات موثق را برای همکاران مستندساز توضیح دهیم. آشنایی با این اصول به سازندگان فیلم کمک می‌کند تا روایت‌هایی معتبرتر و دقیق‌تر از تاریخ را ارائه دهند.
به نظر شما هوش مصنوعی در سینمای مستند چقدر مهم است؟ چه مباحثی در این زمینه در کارگاه مطرح شد؟
هوش مصنوعی به‌سرعت در حال تغییر چهره بسیاری از حوزه‌ها، از جمله سینمای مستند است. در کارگاه هوش مصنوعی ما دو جنبه را بررسی کردیم:
اول، کارکردهای فنی و علمی این فناوری، که آقای سروش زرگرباشی از دانشگاه کلن آلمان آن را ارائه دادند. او توضیح داد که الگوریتم‌هایی وجود دارند که می‌توانند هوش مصنوعی را به خطا بیندازند و این مسئله چالش‌های قابل‌توجهی برای مستندسازان ایجاد می‌کند. آگاهی از این موضوع و استفاده از فناوری‌های قابل اعتماد اهمیت ویژه‌ای دارد.
دوم، جنبه‌های فلسفی و اجتماعی هوش مصنوعی، که دکتر امیرحسین موسوی به آن پرداختند. ایشان چالش‌های اخلاقی و فلسفی مرتبط با استفاده از این فناوری در مستندسازی را مطرح کردند و نگاه تازه‌ای به این مسئله ارائه دادند.
استفاده از منابع آرشیوی همیشه یکی از دغدغه‌های مستندسازان بوده است. چه نکاتی در کارگاه سوم مطرح خواهد شد؟
کارگاه سوم با عنوان استفاده خلاقانه از منابع آرشیوی در فیلم مستند، روز شنبه ۲۴ آذر برگزار خواهد شد. برخلاف نگاه رایج که آرشیو را صرفاً ابزاری برای مصورسازی می‌داند، در این کارگاه بر اهمیت هنری و مفاهیم عمیق‌تر همچون ضدآرشیو تأکید خواهیم کرد.
خانم آلینا ماراتزی، مستندساز برجسته ایتالیایی و بنیان‌گذار جشنواره Unarchive، به‌صورت آنلاین تجربیات خود را درباره بازآفرینی آرشیو و استفاده خلاقانه از آن با ما به اشتراک خواهند گذاشت.
بازخورد شرکت‌کنندگان از کارگاه‌های برگزارشده چگونه بوده است؟
بازخوردها بسیار مثبت بود. شرکت‌کنندگان این کارگاه‌ها را فرصتی برای آشنایی با موضوعات جدید و دریافت بینش‌های تازه می‌دانند. حضور چهره‌های برجسته‌ای مانند دکتر گودرز رشتیانی، آقای سروش زرگرباشی و دکتر امیرحسین موسوی کیفیت کارگاه‌ها را بسیار بالا برده و انتظار داریم کارگاه سوم نیز با استقبال خوبی روبه رو شود.
هجدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم مستند ایران «سینماحقیقت» از ۱۸ آذر آغاز شده و تا ۲۵ آذر با دبیری محمد حمیدی مقدم در پردیس چارسو ادامه دارد.
